Bergomat bitkisinin kokusu, aroması ve kozmatik sanayiinde kullanılması nedeniyle ön plana çıktığı gibi aynı zamanda kabuğunun rendelenerek çaya katılması, iç kabuğunun ise reçel yapımında kullanıldığı bildirildi. Bilenin aksine bergomatın bir çay türü değil, narenciye çeşidi olduğu belirtildi.
Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM)’ ne bağlı Erdemli Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünde Turunçgil üzerine araştırma yapan Ziraat Yüksek Mühendisi Ali Yılmaz, bergomat bitkisi hakkında enstitüye ait bergomat parselinde gazetecilere bilgi verdi.
Bergomatın 16. Yüzyılda Çin’den getirilerek o dönemde İzmir’in Bergama ilçesine getirip çoğaltıldığını belirterek, bergomat meyvesinin turunçgiller familyasından ve turunçgilin yetiştiği her alanda yetiştiğini söyledi. Ülkemizde özellikle Mersin, Adana, Hatay, Antalya ve Muğla bölgelerinde yetişiyor diyen Yılmaz, 4 metre boya kadar ulaşan bergomat bitkisinin 150 kiloya kadar meyve verdiğini belirtti.
Bergomat bitkisinin yüksek miktarda C vitamini içermesi nedeni ile insan sağlığı açısından son derece önemli olduğunu kaydeden Yılmaz, ayrıca kokusu ve aromasından kaynaklı vitamin bileşenleriyle de hem kozmatik sanayiinde hem de insan sağlığına önemli etkisinin bulunduğunu vurguladı. Yılmaz, bergomat bitkisinin çayın yanında yoğun olarak kozmatik sanayiinde çok kullanılan meyve türü olduğunu ifade etti.
Bergomatlı çaya da değinen Yılmaz, çay bitkisi tamamen tarlada yetişen bir bitki olduğunu belirterek şöyle konuştu:
‘’Bergomat bitkisi turunçgilin yetiştiği bölgelerde yetişir ve boyu 4 metreye kadar ulaşır. Verim çağına geldiğinde yetiştiği bölgeye göre ortalama 100- 150 kilogram meyve verebiliyor. Kabuğu soyularak çaya atıldığında çaya ayrı bir rayiha vermesinden dolayı bergamatlı çay deniliyor. Bergomatlı çay içildiğinde insana rahatlama veriyor. Öte yandan kabut içindeki beyaz bölgesinden ise reçel yapılıyor. Bergomat tadı olduğu gibi reçele yansıyor.’’
Tarlasına deneme amaçlı bergomat bitkisi diken Şaban Yılmaz ise bergomat meyvesini bir arkadaşının tavsiyesi üzerine diktiğini belirtti. Turunçgil familyasından olan bergomat bitkisinin tam olduğunda limon ve portakal meyvelerinden ayrı kabuğunun pütürlü olduğunu ve hoşbir kokuya sahip olduğunu söyledi. Kabuğunun soyularak çaya karıştırıldığında hoş bir kokuya sahip olduğunu içindeki beyaz bölümünün ise reçel yapımında kullanıldığını kaydetti.
8 yıl önce dikimini yaptığı bergomat meyvesinin her birinin tanesi 1 kilo 200 gram arasında geldiğini belirten Yılmaz, ‘’Bir arkadaşımın tavsiyesi üzerine Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsünden bir tane denemek üzere satın alarak tarlama diktim meyvesini aldım ve verimi çok güzel. Bergomatı ben çay gibi bir ot bitkisi sanıyordum. Halbuki bildiğimin tam tersine turunçgil türünden bir bitki olduğunu gördüm. Şimdi çoğaltmayı düşünüyorum . İstanbul, Ankara, İzmir ve Antalya gibi illerdeki lüks marteklerde kilosu 20 ile 40 lira arasında satılıyor. 8 yıl önce diktiğim ağaçtan yaklaşık 500 kiloya yakın ürün aldım. Çaya ayrı bir aroma veren bergomat reçele de aynı tadı veriyor. Bu bitkinin çoğalması ve pazarının oluşması için tüm çiftçilerimize tavsiye ediyorum’’ dedi.
